Karadağ’da Küçük Dubai mi Kuruluyor? Yerel Halk Endişeli

Karadağ’ın güneyinde, Akdeniz’in en uzun doğal plajlarından biri olan Long Beach (Velika Plaza)...
Göz kamaştırıcı denizi, bakir doğası ve tarihi dokusuyla Ulcinj kıyıları şimdi dünyanın en büyük gökdeleninin geliştiricisi Mohamed Alabbar’ın ilgisini çekiyor.
Ve bu kez akıllardaki soru şu: "Burj Khalifa’nın mimarı bu sahili neye dönüştürmek istiyor?"

Yanıt oldukça net:
"Küçük Dubai."

Balkanlar’da Yeni Oyun Kuruluyor

Dünyanın dört bir yanında mega projelerle bilinen Emaar ve kardeş şirketi Eagle Hills, uzun zamandır Balkanlar’da altyapı, liman ve konut yatırımlarıyla sessiz ama derin bir şekilde ilerliyor.
Şimdi sırada Karadağ var.
Ve hedef çok büyük: 35 milyar euroluk bir proje!

Bölgeye yeni yat limanları, lüks oteller, alışveriş merkezleri ve rezidanslar yapılması planlanıyor.
Plan kağıt üzerinde şahane görünüyor olabilir.
Ama sahadaki gerçek daha karmaşık.

99 Yıllık Kiralama: Bir Yatırım mı, İstila mı?

Karadağ hükümetinin Long Beach’i Alabbar’ın şirketine 99 yıllığına kiralamayı değerlendirdiği bilgisi kamuoyuna sızınca, yerel halkta endişeler yükseldi.
Ulcinj Belediye Başkanı Genci Nimanbegu, 5 Nisan’da düzenlenen Ulcinj Günü kutlamasında halkı açıkça protestoya davet etti.

Çünkü mesele yalnızca betonlaşma değil;
bir kimliğin, bir yaşam tarzının, bir kültürün geri dönüşü olmayan şekilde dönüşmesi.

Alabbar’a Güvenebilir miyiz?

Evet, Mohamed Alabbar büyük bir isim.
Burj Khalifa, Dubai Mall, Belgrade Waterfront gibi projelerin arkasındaki mimar...
Ama bu projelerin arkasında da hep aynı eleştiriler vardı:
Yerliler dışlandı, doğa tahrip edildi, şehirler ruhunu kaybetti.

Bugün Karadağ'da da benzer bir modelin kurulması isteniyor.
Başbakan Spajic her ne kadar “Yerli girişimciler süreçte yer alacak” dese de, bu yatırım modeli, daha önce benzeri ülkelerde görülen “turistik sömürgeciliği” hatırlatıyor.

Büyüme Her Zaman Gelişme Değildir

Yatırım, kalkınma, istihdam elbette önemli.
Ama büyümek başka şeydir, gelişmek başka.
12 kilometrelik doğal bir plajın sonuna kadar ticari alana dönüştürülmesi, gelecek kuşaklara nasıl bir Karadağ bırakacak?

Dünya artık mega projeleri sorguluyor.
Beton yığınları arasında nefes alamayan şehirlerin yerini doğa dostu, sürdürülebilir, yerel değerleri koruyan yatırımlar almalı.

Küçük Dubai mi, Büyük Yanılgı mı?

Bugün Karadağ sahilinde bir “Küçük Dubai” hayali kuruluyor olabilir.
Ama asıl mesele şu:
Bu hayal kimin için, kimin adına, kimin geleceğini yok sayarak kuruluyor?

Karadağ halkı doğru soruları sormaya başladı.
Belki de en büyük kalkınma, o soruları sormaktan hiç vazgeçmemektir.