Zeytinyağında yapılan tağşiş uygulamaları halk sağlığını tehdit ediyor. Uzmanlar, tüketicileri sahte ve katkılı ürünlere karşı analiz raporu talep etmeleri yönünde uyarıyor. Edremit’te beş kuşaktır üretim yapan zeytinyağı üreticisi Gülistan Beste Acar da bu konuda uyararak, “Gerçek zeytinyağını tahlil raporlarıyla sorgulayın, sağlığınızdan olmayın” çağrısında bulunuyor.
Türkiye’de artan fiyatların yanı sıra görünmez bir tehlike daha büyüyor: hileli gıda enflasyonu. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı taklit ve tağşişli ürünler listesine son olarak zeytinyağı da dahil edildi. Uzmanlar, bu durumun yalnızca ekonomik değil, ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğuna dikkat çekiyor.
Edremit’te beş kuşaktır zeytin üretimi yapan Lavinya Zeytinyağları’nın sahibi Gülistan Beste Acar, kaliteli zeytinyağını anlamanın ve tağşişe karşı korunmanın bilimsel yollarını anlattı. Acar’a göre, görünüşe değil, tahlil sonuçlarına bakmak gerekiyor.
Tağşişli zeytinyağını anlamanın 5 bilimsel yolu
Kaliteli ve katkısız zeytinyağını anlamanın en doğru yolu, laboratuvar analiz sonuçlarını incelemek. Özellikle soğuk sıkım sızma zeytinyağlarında kontrol edilmesi gereken başlıca 5 test şöyle:
Serbest yağ asidi oranı: Türk Gıda Kodeksi’ne göre bu oran 0.8’in altında olmalı. Edremit zeytinyağlarında 0.2–0.6 aralığında çıkıyor.
Sterol oranı: Kaliteli yağda 1000’in üzerinde olmalı. Kaz Dağları bölgesinde bu oran genellikle iki katı kadar yüksek.
Enitrodiol oranı: 4.5’in altı ideal kabul ediliyor; düşük değer kalite göstergesi.
ECN 42 testi: 0.2’nin üzerinde çıkan sonuçlar katkı ihtimali taşıyor.
Stigmastadien analizi: Bu değerin 0.05’i geçmemesi gerekiyor. Yüksek değer katkı ya da kötü işlem izidir.
Bu testlerin eksiksiz şekilde yapılması ve raporlanması, tüketici sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
Zeytinyağında gizli faydalar ve dikkat edilmesi gereken değerler
Besin değeri yüksek zeytinyağlarında Palmitoleik Asit oranı 0.3 ile 3.5 arasında olmalı. Bu asit, bağışıklık sistemini güçlendirdiği gibi, kalp ve damar sağlığını da destekliyor.
Zeytinyağında ayrıca şu bileşenler sağlık açısından belirleyici rol oynuyor:
Oleik Asit: Beyin sağlığında rol oynayan Omega 9 yağ asididir.
Kampesterol: Kolesterolü düşürür.
Stigmastenol: Hücre zarlarını korur.
Siltosterol: Kolesterol seviyesini dengeler.
Brassicasterol: Kansere karşı koruyucu etkiler sağlar.
Bu doğal bileşenlerin korunabilmesi, yağın doğru koşullarda ve katkısız şekilde üretilmesine bağlıdır.
Katkısız zeytinyağı yalnızca lezzet değil, şifadır
Yapılan bilimsel araştırmalara göre, katkısız zeytinyağı kalp sağlığını korur, kolesterolü dengeler, antioksidan özelliğiyle hücreleri yeniler. Ayrıca bağışıklığı güçlendirir, sindirimi kolaylaştırır, cilt sağlığını destekler.
İçerdiği A, D, E ve K vitaminleriyle yara iyileşmesinden yaşlanma karşıtı etkilerine kadar çok yönlü fayda sağlar. Özellikle Edremit ve Kaz Dağları bölgesinden elde edilen zeytinyağlarının bu özellikleri taşıdığı belirtiliyor.
Uzmanlar, zeytinyağı alırken yalnızca fiyatına ya da rengine değil; analiz raporlarına ve üretici güvenilirliğine dikkat edilmesini öneriyor.
